Książka jest wynikiem badań nad transakcjami dotyczących szlacheckich majątków ziemskich położonych w jednym z wielkopolskich powiatów w okresie staropolskim. Przedstawia w ujęciu dynamicznym zmiany struktury majątkowej, zainteresowanie szlachty nabywaniem i sprzedawaniem dóbr ziemskich. Osobnym zagadnieniem w pracy są rozważania nad rolą uzyskiwanego dzięki majątkom ziemskim kredytu w gospodarowaniu szlachty tego regionu. Analiza tych zagadnień pozwala na określenie skali przedsiębiorczości właścicieli ziemskich – zarówno w wypadku dziedziców, jak i podnajemców dóbr. Badania nad szlacheckim obrotem ziemią pozwalają również określić zmiany cen i wartość dóbr ziemskich przed potopem szwedzkim.

Wydanie publikacji dofinansowane przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

• Wstęp

Rozdział I. Powiat kcyński w pierwszej połowie XVII wieku

1. Granice i obszar powiatu
2. Warunki naturalne
3. Struktura osadnicza
4. Sieć parafialna
5. Liczba i struktura ludności
6. Struktura własności
7. Sytuacja gospodarcza wsi szlacheckich

Rozdział II. Rodzaje i liczba transakcji dotyczących majątków ziemskich

1. Akty kupna-sprzedaży i darowizny
2. Dzierżawy
3. Kupnorenty
4. Wyderkafy
5. Zastawy
6. Cesje
7. Transakcje niewyjaśnione
8. Czas i miejsce zawierania transakcji
9. Ogólna liczba transakcji i charakter rynku obrotu ziemią

Rozdział III. Przemiany struktury majątkowej szlachty
Rozdział IV. Przedmiot transakcji

1. Transakcje dotyczące dużych majątków
2. Transakcje dotyczące kilkuwioskowych majątków i pojedynczych osad
3. Transakcje dotyczące cząstek wsi
4. Wsie puste, folwarki i inne osady gospodarcze
5. Siedziby rodzin szlacheckich
6. Miejscowości leżące poza powiatem
7. Majątki kościelne
8. Własność królewska

Rozdział V. Rodzinne i sąsiedzkie transakcje majątkowe

1. Transakcje rodzinne
2. Transakcje sąsiedzkie

Rozdział VI. Wielkopolscy posesjonaci — uczestnicy transakcji (zbiorowość i jednostki)

1. Liczba kontrahentów
2. Pozycja społeczna uczestników transakcji
3. Kobiety w umowach ziemskich
4. Kredytobiorcy i kredytodawcy
5. Relacje między dziedzicami a najemcami dóbr
6. Osiągnięcia majątkowe uczestników transakcji
7. Szlachta spoza powiatu kcyńskiego w transakcjach ziemskich

Rozdział VII. Ceny dóbr ziemskich i wielkość obrotu

1. Uwagi wstępne
2. Zmiany cen majątków ziemskich w latach 1626–1655
3. Wielkość obrotu

Podsumowanie
Indeks osób i miejscowości
Summary
Spis tabel
Spis wykresów