Książka jest próbą wskazania alternatywy aksjologicznej i politycznej dla integracji Wspólnoty Europejskiej. Zdaniem autora dzisiejsza Europa pogrążona jest w melancholii, a przyczyn tego stanu należy poszukiwać w tęsknocie za niespełnionymi obietnicami nowożytnego progresywizmu, który obdarzając Europejczyka możliwością samorealizacji w sferze intelektualnej, duchowej i materialno-technicznej, „wybudził” go nagle z długoletniego snu. Melancholia współczesnych Europejczyków, zasmuconych i wylęknionych w nowej, nieznanej im rzeczywistości kryzysu, jest również wynikiem zrozumienia własnej niedoskonałości w kreowaniu i realizowaniu idei integracji europejskiej. Pewność cywilizacji naukowo-technicznej, pewność progresywizmu, pewność osiągnięcia utopii-doskonałości i ostatecznie poczucie ich iluzji ponownie stworzyły szansę na znalezienie cywilizacyjnej równowagi pomiędzy Atenami i Jerozolimą, jak trafnie ujął to Leo Strauss. Odnalezienie „cywilizacyjnego złotego środka” stworzy, zdaniem autora prezentowanej książki, możliwość zbudowania współczesnej Europolis — wspólnoty politycznej opierającej się na trwałym fundamencie jedności cywilizacyjnej. Cywilizacja zachodnia wciąż ma jeszcze bowiem szansę na utrzymanie swojej żywotności, w świecie globalnej rywalizacji. Warunkiem tego jest jednak ponowne zrozumienie tego, co stanowiło o jej sile. Zadaniem Europejczyków jest zatem zachowanie imponderabiliów, jakie otrzymali z rąk jej założycieli: Ateńczyków, chrześcijan i Rzymian.

Wprowadzenie

• Europejska melancholia
• Religia obywatelska jako cywilizacja
• Polityka jako sztuka tworzenia dobra wspólnego — w stronę religii politycznej
• Poznawanie „ukrytego”
• Założenia metodologiczne
• Podziękowania

Część I. TEORIE I INSPIRACJE

Rozdział 1 — W stronę religii obywatelskiej

• Wprowadzenie
• Religia wobec wielości perspektyw
• Filozofia religii
• Fenomenologia religii
• Psychologia religii
• Politologia religii
• Etnologia i antropologia religii
• Socjologia religii i narodziny współczesnej religii obywatelskiej
• Socjologia religii
• Religia obywatelska — przegląd stanowisk
• Teologia polityczna a religia obywatelska
• Wielość stanowisk
• Sport jako religia obywatelska
• Podsumowanie

Rozdział 2 — „Od religii obywatelskiej do politycznej” — nowe spojrzenie z perspektywy pluralizmu cywilizacyjnego i teorii zmiany

• Założenia teoretyczne w koncepcji Marceli Cristi
• Elementy teorii cywilizacji Feliksa Konecznego
• Pluralizm cywilizacyjny
• Religia obywatelska a dobro wspólne
• „Morfogenetyczny realizm” Margaret Archer
• Wielowariantowość religii obywatelskiej
• Religia obywatelska w Izraelu — model liniowy
• Wprowadzenie
• Religia obywatelska socjalistycznego narodowego neomesjanizmu — syjonistyczny socjalizm
• Statyzm — mit państwa
• Religia „Holokaustu”
• Religia obywatelska we Włoszech — model równoległy
• Basso continuo religioso
• Katolicyzm
• Liberalizm
• Socjalizm
• Aktywizm

Część II OD STUDIUM PRZYPADKU DO FIKCJI HEURYSTYCZNEJ

Rozdział 3 — Amerykańska religia obywatelska

• Wprowadzenie
• Fundamenty amerykańskiej religii obywatelskiej
• Kalwinizm
• Ameryka „oświecona”
• Rzymska tradycja
• Religia obywatelska w rytuałach i symbolach
• Rytuały
• Symbole
• Edukacja i sport jako formy socjalizacji
• Edukacja
• Sport
• Podsumowanie

Rozdział 4 — Religia obywatelska Europolis

• Wprowadzenie
• Warunkowanie cywilizacyjne (T1C)
• Globalizacja
• Horyzont nowoczesności
• Gnoza progresywistyczna
• Gnoza postmodernistycznej utopii
• Chrześcijańska Europa
• Interakcja społeczno-cywilizacyjna (T2–T3C)
• Fundamenty religii obywatelskiej
• Wprowadzenie
• Ateny i Jerozolima
• „Droga rzymska”
• Prawa człowieka
• Idea integracji
• Metody działania
• Doskonalenie (lub odtwarzanie) cywilizacyjne (T4C)
• Warunkowanie strukturalne (T1S)
• Europolis — warunkowanie zewnętrzne
• Europolis — warunkowanie wewnętrzne
• Interakcje strukturalne (T2–T3S)
• Doskonalenie (lub odtwarzanie) strukturalne (T4S)

Posłowie

• Przemyślenia
• Uwagi o metodologii
• W stronę przyszłości

Bibliografia

Summary

Indeks nazw osobowych

Spis rysunków i tabel