Relatywizm to jeden z najważniejszych problemów filozofii oraz przedmiot gorących sporów wsferze współczesnej nauki, kultury i religii. Erudycyjna, wnikliwa i znakomicie napisana książka Adama Chmielewskiego Niewspółmierność, nieprzekładalność, konflikt. Relatywizm we współczesnej filozofii analitycznej zawiera subtelną analizę źródeł tego problemu, powodów, dla których jest on postrzegany jako groźba dla ludzkiego poznania, a także rozmaitych prób jego obalenia, zarówno starożytnych, jak i współczesnych. Rozwiewając rozmaite nieporozumienia wokół relatywizmu, autor konsekwentnie wykazuje, że dotychczasowe próby zakwestionowania intelektualnych postaw relatywistycznych nie powiodły się, oraz argumentuje, że relatywizm nie stanowi zagrożenia dla ludzkiej wiedzy, lecz szansę i warunek jej rozwoju.

• Przedmowa do wydania drugiego
• Uwaga redakcyjna do wydania drugiego

Wprowadzenie

1. Postaci antyrelatywizmu
2. Strategie antyrelatywistyczne
3. Racjonalizm wobec relatywizmu
4. Przedwczesny tryumf

Rozdział 1. Relatywizm

1. Czym jest relatywizm?
2. Definicja relatywizmu
3. Relatywizm, sceptycyzm, nihilizm

Rozdział 2. Historyczne źródła relatywizmu

1. Zasada Parmenidesa
2. Relatywizm Protagorasa
3. Sofistyczna koncepcja języka

Rozdział 3. Słowa i rzeczy

1. Poprawność nazw
2. Związek nazw i rzeczy
3. Wszystko jest tym, czym jest
4. Odrzucenie zasady Parmenidesa
5. Bezpośrednie widzenie rzeczy

Rozdział 4. Język i rzeczywistość: dwie perspektywy

1. Problem nazw własnych w filozofii analitycznej
2. Poststrukturalistyczna koncepcja języka

Rozdział 5. Niewspółmierność i konflikt

1. Niewspółmierność w działaniu
2. Płaszczyzny niewspółmierności
3. Niewspółmierność w filozofii moralnej
4. Niewspółmierność w filozofii nauki
5. Niewspółmierne koncepcje metametanaukowe
6. Racjonalność a niewspółmierność

Rozdział 6. Nieprzekładalność

1. Idea radykalnej interpretacji
2. Idea schematu pojęciowego
3. Mit schematu pojęciowego
4. Tu quoque
5. Odrzucenie dualizmu: relatywizm–antyrelatywizm

Rozdział 7. Przezwyciężanie relatywizmu

1. Pomyśleć rzeczy nie do pomyślenia
2. Prawomocność relatywizmu
3. Dialektyczne przezwyciężanie relatywizmu
4. Obalenie relatywizmu?

Podsumowanie. Realizm i relatywizm

Summary

Bibliografia

Indeks nazwisk